Wijzigingen NEN 3140: 2018 voor keuren elektrische arbeidsmiddelen

Wijzigingen NEN 3140: 2018

Op 17 december 2018 is de nieuwe versie van de NEN 3140 gepubliceerd. Deze nieuwe wijzigingen NEN 3140: 2018 vervangt de versie uit 2011 met aanvulling 2015. Inmiddels is in 2019 een aanvullingsblad A3 gepubliceerd. In dit artikel leest u alles over de wijzigingen NEN 3140: 2018. In de nieuwe wijzigingen NEN 3140: 2018 zijn veel zaken gewijzigd. Voor het keuren van elektrische arbeidsmiddelen zijn diverse wijzigingen doorgevoerd, hierbij onze interpretatie van deze wijzigingen:

Specifieke arbeidsmiddelen

In de wijzigingen NEN 3140: 2018 zijn een aantal aparte groepen arbeidsmiddelen / machines gedefinieerd. Voor deze specifieke arbeidsmiddelen kunnen aparte normen gelden, zo zijn onder andere genoemd:

  • Lasapparatuur
  • Medische apparatuur

Bij lasapparatuur kan de NEN-EN-IEC 60974-4 van toepassing zijn. Hierin staat de specifieke inspectie van lasapparatuur beschreven. Hier zijn een aantal aanvullende metingen genoemd welke verder gaan dan de NEN 3140. Hetzelfde geldt voor medische toestellen welke een (elektrisch) contact maken met een patiënt. Hierop kan de NEN-EN-IEC 62353 voor medische apparatuur van toepassing zijn.

Complexe (samengestelde) machines

Complexe elektrische arbeidsmiddelen zoals bijvoorbeeld betoncentrales, productielijnen, bagage afhandelingssystemen zijn niet te zien als arbeidsmiddelen. Vanwege de complexiteit moeten deze worden geïnspecteerd als elektrische installatie. Van deze installaties moeten naast diverse metingen ook de (vaak vele) veiligheidsfuncties zoals noodstopinrichtingen, lichtschermen, etc. jaarlijks worden gecontroleerd op juiste werking.

Bepalen keuringsfrequentie

In de NEN 3140 was reeds jaren een berekeningssystematiek opgenomen om de keuringsfrequentie van elektrische arbeidsmiddelen en machines te bepalen. De tabel met vragen heeft een update ondergaan. Hierbij de nieuwe tabel: keuringsfrequentie van elektrische arbeidsmiddelen bepalen conform wijzigingen NEN 3140: 2018 Het puntentotaal vult u in op de horizontale as van de grafiek. Op basis hiervan kunt u de geadviseerde herhalingstermijn bepalen. Wilt u de keuringsfrequentie van elektrische arbeidsmiddelen bepalen? Lees het inhoudelijke artikel van ingenium de opleider van keurend nederland

Algemene eisen elektrische arbeidsmiddelen

Als Ingenium kregen wij vaak de vraag: wat te doen met afgekeurde arbeidsmiddelen? De nieuwe wijzigingen NEN 3140: 2018 geeft hier nu een helder antwoord op. Bij twijfel over de (elektrische) veiligheid van een arbeidsmiddel dient deze uit het arbeidsproces te worden gehaald. Maakt u gebruik van een elektrisch arbeidsmiddel? Een extra voorschrift voor de gebruiker van het arbeidsmiddel is dat deze voor inzet door de gebruiker visueel te worden gecontroleerd op beschadigingen die een gevaar voor de kunnen opleveren.

Rapportage van de keuringen / keuringsadministratie

De keuring van arbeidsmiddelen dient op de werkplek aantoonbaar te zijn. Ook het Arbobesluit eist een bewijs van keuring op de arbeidsplek. Dat is te realiseren door middel van een keuringssticker met vervaldatum of door een register waarin de datum van inspectie, de datum van de volgende keuring zijn gemeld, bijvoorbeeld een keuringsrapport.

Meting en beproeving

In de wijzigingen NEN 3140: 2018 is het onderdeel beproeving verder uitgebreid. Voor wat betreft de meting en beproeving wordt nu eveneens geëist dat eventueel aanwezige nulspanningsbeveiligingen op juiste werking worden gecontroleerd. Daarnaast dient de juiste werking van veiligheidsketens worden gecontroleerd, hierbij valt te denken aan noodstopcircuits en veiligheidsschakelaars op afschermingen van bewegende delen (o.a. een beschermkap van een kolomboormachine of een afschermkap van een draaibank).

Grenswaarden lekstroom van witgoedapparatuur

In de nieuwe wijzigingen NEN 3140 hebben witgoedapparatuur en elektrisch materieel in laboratoria (NEN-EN-IEC 61010 reeks)  een extra status gekregen. Door ontstoringscomponenten komen in dit soort apparatuur vaak hogere lekstromen voor. Hoger dan de 1 mA uit de norm. In de nieuwe wijzigingen NEN 3140 is deze grenswaarde aangepast naar 7 mA. Bij deze apparatuur wordt afgeraden om een isolatieweerstandsmeting uit te voeren. In plaats van de reële lekstroom mag ook worden volstaan met een vervangende lekstroom meting, maar te allen tijde aangevuld met een meting van de isolatieweerstand.

Weerstand beschermingsleiding

Een wezenlijke aanpassing is de tabel voor de weerstand van de beschermingsleiding.  

Lengte beschermingsleiding (m) Aderdoorsnede S van de beschermingsleiding in mm2 (Ω) 
 1,5 2,546101625
  Weerstand Rmax van de beschermingsleiding   
≤ 20,220,210,210,210,200,200,20
> 2 ≤ 50,260,240,220,210,210,210,20
> 5 en ≤ 100,320,270,240,230,220,210,21
> 10 en ≤ 150,380,310,270,240,230,220,21
> 15 en ≤ 200,430,340,290,260,240,220,21
> 20 en ≤ 250,490,380,310,270,240,230,22
> 25 en ≤ 300,550,410,330,290,250,230,22
> 30 en ≤ 350,610,450,350,300,260,240,22
> 35 en ≤ 400,670,480,380,320,270,240,23
> 40 en ≤ 450,730,520,400,330,280,250,23
> 45 en ≤ 500,780,550,420,350,290,250,24

Aardlekschakelaars

Ook de wijze van keuren en meten van aardlekschakelaars is aangepast. Het meten van de aanspreekstroom is vervallen. Voor apparatuur welke voorzien is van aardlekschakelaars moet worden vastgesteld dat de aanspreektijd bij de nominale aanspreekstroom van de aardlekschakelaars de nominale waarde niet overschreven wordt. De maximale aanspreektijd mag 300 mS bedragen. De aanspreektijd van een selectieve aardlekschakelaar dient tussen de 150 en 500 mS te liggen. Wilt u een praktische cursus keuren elektrische arbeidsmiddelen volgen? Neem dan contact met ons op.

Geplaatst in .